Taşova Coğrafi Yapısı ve Tarihi
Taşova ilçesi, tarih boyunca çok çeşitli uygarlıkların yaşadığı bir yöre olmuştur. İlçede M.Ö. 5000 yılına ait yerleşim alanlarının kalıntılarına rastlanılmaktadır. Amasya ve Alpaslan Müzelerinde muhafaza edilmekte olan Roma-Helenistik devirleri ile Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait çok sayıdaki tarihi belge ve bulgular bunun en önemli göstergeleridir. Buna rağmen geçmiş uygarlıklara ait tarihi eserlerin büyük bir bölümü gelişigüzel olarak yapılan kaçak kazılar sonucu yok edilmiştir.
Bölge, uzun süre Hititler, Frigyalılar, Kimmerler, Persler, Romalılar, Bizanslılar ve daha sonra da Selçuklular ve Osmanlıların hakimiyeti altında kalmıştır.
İlçenin çekirdeğini oluşturan “Yemişenbükü” köyünün ise Anadolu’ya gelen Türk Boylarına ait Küçük bir aşiret tarafından kurulduğu bilinmektedir. “Taşova” adını ise Destek, Uluköy, Esençay, Tekke ve Yeşilırmak vadisinin oluşturduğu verimli sahadan almıştır.
Taşova, 1923 yılından 1944 yılına kadar Tokat ili Erbaa ilçesine bağlı iken Bakanlar Kurulunun 04.08.1944 gün ve 4448 sayılı kararı ile bağımsız bir ilçe olmuş, 1953 yılında Tokat ilinden ayrılarak Amasya’ya bağlanmıştır.
Coğrafi durumu :
Taşova İlçemiz 40˚ 46 36 kuzey enlemi ile 36˚ 13 12 doğu boylamı üzerinde bulunmaktadır. İlçemizin doğusunda Tokat İlinin Erbaa İlçesi, batısında Amasya İli, kuzeyinde Samsun İlinin Asarcık İlçesi, kuzeydoğusunda Ayvacık İlçesi, kuzey batısında Ladik İlçesi ile güneyinde Tokat İlinin Turhal İlçesi bulunmakta olup, İle uzaklığı 50 Km. dir. Rakım 230 m dir. En düşük rakım Karlık Deresinin Yeşilırmak ile birleştiği yerde 170 m. En yüksek rakım Esençay Köyünün Güneyinde bulunan Cami Tepesi 1956 m. dir.
Arazi
İlçenin toplam Yüzölçümü (1.051 Km²) 1.051.000 Dakar’dır. Bunun 392.120 Da. alanı tarım arazisi, 519.540 Da. alanı orman ve fundalık, 62.210 Da. alanı çayır , mera ve yayla alanı, 77.130 Da. Alanı ise tarım dışı ( bataklık , yerleşim birimleri, su yüzeyleri, kayalık vs). Tarım arazilerinin 127.260 Da’lık kısmında sulu tarım yapılmaktadır.
En önemli dağları, batıda Engüles, kuzeydoğuda Canik, güneyde Boğalı (1950 m.) ve kuzey batıda Akdağ (2050 m.) dır.
Yeşilırmak vadisi boyunca uzanan özellikle ırmağın ilçe merkezinden Kelkit çayı ile birleştiği yere kadar olan alan bölge (yaklaşık 4.000 da.) rakımın düşüklüğü ve arazinin verimliliği açısından küçük Çukurova niteliğindedir.
İlçenin en önemli akarsuyu İlçe merkezinden geçen "Yeşilırmak “tır. Bunun yanısıra Yeşilırmak’ı besleyen Akınoğlu, Boraboy, Destek ve Dutluk çayları ile Erbaa sınırları içinde Yeşilırmak’a karışan Esençay çayı mevcut olup, En önemli gölü “ Boraboy Gölü”dür.
Bir krater gölü olan 1.050 m. rakımlı Boraboy Gölü’nün uzunluğu 900 m., eni 250 m., derinliği ise 30 m.dir. Ayrıca Esençay Köyünün Şahin Yaylasında Amasya İl Özel İdaresi işbirliği ile yapılan turistik ve sulama amaçlı uzunluğu 200 m, genişliği 80 m ve derinliği 12 m olan suni göl ile Uluköy kasabası, Kırkharman ve Kızgüldüren köylerinde sulama göletleri mevcuttur.
İklim ve Bitki Örtüsü :
İlçede geçiş bölgesi iklimi (Mikro klima) egemendir. Genellikle ılıman olan iklim, bazen Karadeniz, bazen de İç Anadolu’nun karasal iklim niteliğini gösterir.
Yazları kurak ve sıcak, kışları ilçe merkezinde ılık ve yağışlı, yüksek kesimlerde soğuk ve yağışlı olarak geçer. En yüksek sıcaklık 40.2 C. ve en düşük sıcaklık ise 7.7 C˚. dir.
Bitki örtüsü ise genellikle kayın, meşe, karaağaç ve çeşitli çamların bulunduğu ormanlardan oluşur.
NÜFUS :
İlçe genel nüfusu 31.123 olup, Merkez 11.098 köylerimizde yaşayan nüfus 20.410 olup, Toplam nüfusa göre km2’ ye 29 kişi düşmektedir.
Erhan Gündüz
