Amasya’da üretilen coğrafi işaret tescilli 'Çiçek Bamyası' çiçeğinin sarı rengi ve parasal değerini hiç kaybetmediğinden dolayı yöre halkı tarafından 'çeyrek altın’ olarak adlandırılıyor.
Yaz boyunca sabah erken saatlerde çiçeğiyle birlikte toplanmaya başlanan minik bamyalar iğne yardımıyla tek tek ipe dizilerek kurumaya bırakılması sonrası iç piyasanın yanı sıra Türkiye'nin dört bir yanına satılıyor.
İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre, geçen yıl il genelinde 5 bin 700 dekardan fazla alanda ekimi yapılıp 2 bin tonun üstünde üretimi sağlanan bamyanın bu yıl ki hasadının da yine verimli olması bekleniyor.
Bamyanın üretiminin en fazla yapıldığı ilçelerinin önemli gelir kaynaklarının başında geldiğini belirten Taşova Belediye Başkanı Bayram Öztürk, "12 ay bozulmayan hatta bir yıl sonrasına kadar sarkabilen özelliği var. Üreticisinin her an, her gün satabileceği, tıpkı çeyrek altın gibi paraya çevirebileceği bir ürün” dedi.
kurusunun kilosunu 200 liraya kadar fiyatlarda satıldığını belirterek ürünün bugünlerde ortalama 180 liradan alıcı buluyor.
Coğrafi işaret tescili yapılan çiçek bamyasından her yıl ortalama 200 ton üretildiğine değinen Taşova Belediye Başkanı Bayram Öztürk ise "Bamya bizim için çok değerli bir ürün. En büyük pazarımız ise Konya. Orada 'bamya çorbası' olarak tüketiliyor. Tören, düğün ve mevlit gibi programlarda baş yemek olarak nitelendiriliyor" ifadelerini kullandı.
Eşiyle birlikte günün erken saatlerinden itibaren topladığı bamyanın hasadının zorlu olduğuna değinen Dereköy’den Dursun Arslan da “Bamyan varsa altının var derler” sözleriyle yöre halkının bu ürüne verdiği öneme işaret etti.
Amasya 'Çiçek Bamyası', Amasya Valiliğinin himayelerinde sürdürülen çalışmalar sonucu geçen yıl Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından coğrafi işaret tescili aldı. Vali Osman Varol’un talimatlarıyla hazırlanan Tarım ve Kırsal Kalkınma Eylem Planı çerçevesinde de 'Amasya Çiçek Bamyası’nın da aralarında olduğu ilin kritik öneme sahip stratejik ürünlerinin verimi ile kalitesinin artırılması ve pazarlama imkanlarının genişletilmesi amaçlanıyor. iha
BAMYANIN FAYDALARI SAYMAKLA BİTMİYOR
Bamya, A vitamini bakımından zengindir ve beta-karoten, ksantin ve lutein gibi flavonoid antioksidanları akciğer ve ağız boşluğu kanserlerinden korumamıza yardımcı olur. Bamyada bulunan folatlar yenidoğan bebeklerde nöral tüp defekti oluşumunu azaltmaya yardımcıdır.
Bamya tüketimi, sindirim, görme, cilt sağlığı ve aynı zamanda kemikleri güçlendirmeye yardımcı olur. Ayrıca, kolesterol seviyesini ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olarak kalbinize ve tüm kardiyovasküler sisteme özen gösterir. Bağışıklık sistemimizi daha da güçlendirir. Bamya, bilimsel olarak “Abelmoschus esculentus” olarak bilinir ve Batı Afrika ve Asya’nın bazı bölgelerinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. M.Ö. 12. yüzyıldan beri ekilen bamya, ebegümeci ve pamukla aynı bitki ailesine ait yeşil çiçekli bir bitkidir. Bamya kalorisi çok düşüktür ve doymuş yağ veya kolesterol yoktur.
BAMYANIN BESİN DEĞERLERİ
100 gr bamyanın besin değerleri:
Kalori (kcal) 33
Karbonhidrat: 7 g
Lif: 3,2 g
Şeker 1,5 g
Protein 1,9 g
Folat: 88 mcg
Niasin: 1 mg
Piridoksin: 0,215 mg
Riboflavin: 0,060 mg
Tiamin 0,200 mg
Kalsiyum: 82 mg
Sodyum: 7 mg
Potasyum: 299 mg
Demir: 0,6 mg
C Vitamini: 23 mg
D Vitamini: 0 IU
A Vitamini: 716 IU
B6 Vitamini: 0,2 mg
E Vitamini: 0,36 mg
K Vitamini: 53 mcg
Bakır: 0,094 mg
Fosfor: 63 mg
Magnezyum: 57 mg
Manganez: 0,990 mg
Pantotenik Asit: 0,245 mg
Kobalamin: 0 µg
Magnezyum: 57 mg
Toplam yağ: 0,2 g
Doymuş Yağ: 0 g
Çoklu Doymamış Yağ: 0 g
Tekli Doymamış Yağ: 0 g
Kolesterol: 0 mg
BAMYANIN FAYDALARI NELERDİR?
Bamyanın sağlık açısından faydalarından bazıları şunlardır:
Mide Problemlerini Önler: Bamya suyu emmeye yardımcı olur ve aşırı kolesterol, metabolik toksinler ve aşırı safrayı yakalayıp dışkı yoluyla dışarı atar. İçeriğindeki büyük su yüzdesi kabızlık, gaz, şişkinlik ve mide problemlerini önler.
Diyabet Tedavisine Yardımcıdır: Yeterli lif alımının sindirimi artırdığı ve açlık hissini azalttığı gösterilmiştir. Lif yönünden zengin besinler özellikle şeker hastalığı olan hastalar için önerilmektedir. Bunun nedeni, artan lif alımının kan şekeri seviyelerini kontrol ettiği ve hatta insülin duyarlılığını arttırdığı gösterilmiştir. Bamya ayrıca vücudun kasları tarafından şeker emilimini artırabilen bir madde olan myricetin içerir. Bu etkili bir şekilde gerçekleştiğinde, kandaki şeker seviyelerinde düşüş gerçekleşir.
Kalbi Korur: Bamyadaki lif, kötü kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir ve bu da kalp sağlığına katkıda bulunur. Bamya gibi yüksek lifli gıdalar da kalp-damar hastalıkları ve felç riskini azaltır. Pektin, bamyadaki önemli liflerden biridir. Bağırsaklardaki safra üretimini değiştirerek kan kolesterol seviyesini düşürür.
Kanseri Önlemeye Yardımcıdır: Bamya bir çeşit protein olan lektin içerir. Bir araştırma, bu proteinin meme kanseri hücreleriyle savaşabileceğini, ayrıca kanser hücresi büyümesini %63 oranında azaltabildiğini göstermiştir. Bamya; folat bakımından zengindir ve bu da onu kanserden korunma için bir başka önemli besin haline getirir. Çalışmalar folattaki eksikliğin; meme, pankreas, serviks ve akciğer kanseri riskini artırabileceğini belirtmektedir.
Görmeyi Geliştirir: Bamya; özellikle A vitamini ve beta karoten bakımından zengindir. Bu ikisi mükemmel görüşü destekleyen iki besin maddesidir.
Yaşlanmayı Geciktirir: Bamya; içerdiği bol miktarda C vitamini sayesinde ciltte deforme olmuş hücrelerin yenilenmesini destekler. Aynı zamanda ciltte bulunan genç hücrelerin oranını artırarak yaşlanmayı yavaşlatır.
Anemi: Kansızlığı olan bir kişi bu sebzenin faydalarını suyundan alabilir. Bamya suyu vücudun anemi tedavisine yardımcı olan daha fazla kırmızı kan hücresi üretmesine yardımcı olur. Bamya suyu birçok vitamin ve mineral içerir. A vitamini, C vitamini, magnezyum vb., vücutta daha fazla kırmızı kan hücresi üretilmesinde yardımcı olur.
Boğaz Ağrısı Ve Öksürüğü Geçirir: Bamya suyu ayrıca boğaz ağrısı ve şiddetli öksürük tedavisinde kullanılır. Boğaz ağrısı ve öksürüğü olan kişi, antibakteriyel ve antiseptik özellikleri nedeniyle bamya suyu tüketerek bu problemlerden kurtulabilir.
İshal Tedavisinde Yardımcıdır: İshal, birinin yaşayabileceği en rahatsız edici sağlık koşullarından biridir. Vücutta çok miktarda su ve temel mineral kaybına neden olur. Bamya suyu ishal tedavisinde kullanılır ve ayrıca vücudun yenilenmesine yardımcı olur.
Saçların kabarmasını önlemek için bamyadan faydalanabilirsiniz. 100 gram bamyayı kaynatıp suyunu soğumaya bırakın. Daha sonra bu suyu kullandığınız şampuana ekleyiniz. Bamya içerdiği zengin mineraller sayesinde saçınızın kabarmasını engelleyerek, hacmini ve parlaklığını arttıracaktır.
Böbrek hastalığı olan kişilerin sıvı oranı yüksek besinler tüketmeleri gerekir. Bu yüzden böbrek hastalarının su oranı yüksek bamya sebzesini düzenli tüketmelerinde fayda vardır.
Güçlü antioksidan özelliği de vücutta oluşan ödemleri idrar yoluyla kolayca atmaya yardımcı olur.
Bamya sivilceleri önlemeye yardımcı olur ve pürüzsüz bir cilt sağlar.
Bamya yaz sıcakları ve güneş çarpmaları için çok iyidir.
Bamya ateroskleroz ve astım için iyidir.
Celal Güner
