Taşova Net | Taşova Gazetesi - Son Dakika - Taşova Haberleri -
HV
19 MART Salı 10:14

Lisanssız elektirik üretiminin önü açıldımı ?

Özkan Ağış
Özkan Ağış
Giriş Tarihi : 23-04-2013 00:03

Elektrik Piyasasında lisanssız elektrik üretimine ilişkin yönetmelik ve yönetmeliğin uygulanmasına dair tebliğ, 2 Ekim 2013 Çarşamba günü, 28783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yaklaşık 6 aydan beri çıkması beklenen bu yönetmelik ve tebliğ, bu altı ay içinde EPDK’ya başvuran 1000’e yakın lisanssız elektrik üretimi başvurularında çok büyük sevinç ve heyecan yarattı. Zira yeni yönetmelik lisanssız elektrik üretiminin esaslarını veriyordu. İsteyen, evinin tavanını güneş panelleriyle donatacak, isteyen çatıya rüzgâr gülü koyacak ve isteyen de çöpten lisanssız elektrik üreterek şebekeye satabilecek. Yani tüketiciler, ihtiyacı olan elektriği kendisi üretecek, tüketecek ve artanını da şebekeye satabilecek.

Amerikalıların çok beğendiğim bir özdeyimi var. “too good to be true” Yani inanılmayacak kadar iyi. Nereden nerelere geldik! EPDK’nın 2003 yılında yılda 9.0 milyon kWh olarak belirlediği serbest tüketici limitini 2 milyon kWh’a indirtebilmek için 2006 yılına kadar sürekli yazılar yazdım. Briefing ve sempozyumlarda konuştum. O yıllarda serbest tüketici limiti çok inerse, TEDAŞ’ın müşteri kaybedeceğinden korkuluyordu. Bugün serbest tüketici limiti yıllık 25000 kWh. Kimse zarar etmiyor. Yürüyüşlerde de, yarışta da ilk adımlar zordur. Sonra, her şey alışkanlık haline gelir. Şimdi gelelim Yönetmeliğin neler getireceğine:

Yönetmeliğin 1. Maddesinde de belirtildiği gibi, yönetmeliğin amacı, elektrik piyasasında, 14.03.2013 tarih ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14. Maddesi kapsamında, tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi amacıyla, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek gerçek ve tüzel kişilere uygulanacak usul ve esasların belirlenmesidir. 

Bu çok geniş kapsamlı tarife göre kimler lisanssız elektrik üretebilecek?

·         İmdat grupları,

·         İzole çalışan üretim tesisleri,

·         Şehir çöplerinden elektrik üretim tesisleri,

·         Kojenerasyon tesisleri (Enerji Bakanlığı’nın tespit edeceği verim limitinin üzerinde olanlar),

·         Kurulu gücü 1 MW veya kanunun 14. maddesi çerçevesinde Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiş kurulu güç üst sınırına kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri,

·         Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan üretim tesisleri,

·         Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan ve dolaylı olarak belediyelere ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile, atıl isale hatları üzerinde teknik imkanın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması halinde kurulan üretim tesisleri

Bu yönetmelik, senelerden beri felaket saçan belediye çöplüklerinin elektrik üretiminde değerlendirilerek bir yeşil enerji kaynağı olarak kullanılması için belediyelere yetki veriyor. Yine, bu yönetmelik, elektriği doğuda üretip, tüketim bölgelerine, yani batıya, nakleden ve yüksek kayıp ve kaçaklara neden olan merkeziyetçi üretim kavramından, “elektrik tüketim merkezlerine yakın üretilmelidir-Decentralized production” kavramına geçişi teşvik ettiği için elektrik enerjisi tarihimizde bir devrim niteliğindedir. Bu yönetmelik, ön lisans ve lisans yükümlülüğünden muaf olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimine ve ihtiyacının üzerindeki elektriğin sisteme satılmasına yetki ve imkân tanımaktadır.

Yönetmelik ayrıca, Kojenerasyon Tesislerinin, çevrim veriminin %80 ve üzerinde olması kaydıyla, kapasitesi ne olursa olsun lisanssız kurulabilme imkanı vermektedir. Bu kolaylık özellikle toplu konutlarda, AVM’lerde, otellerde ve tatil köylerinde kojenerasyon tesislerinin kurulmasını hızlandıracaktır.

Şu ana kadarki değerlendirmelerimizi “enerji üretiminde gül bahçesi devri başlıyor” iyimserliği içinde algılamak doğru olmaz. Gülü seven dikenlerine de katlanacaktır. Yönetmeliğin bazı maddeleri uygulamada sıkıntı yaratabilir. Kısaca bunlara da değinmek istiyoruz:

·         Yönetmelikte “Şebeke İşletmecisi” olarak tanımlanan Bölge Dağıtım merkezlerine çok büyük iş düşmektedir. Bu işler sırasıyla, başvuruları almak, dağıtım sisteminin müsait kapasitesini tespit ve ilan etmek, birden fazla başvuruyu değerlendirmek ve öncelik sırasına koymak, bağlantı için gerekecek teknik mevzuat hükümlerini tespit ve ilan etmek, başvuruların eksik ve yanlışlıklarını belirlemek ve il özel idaresini konu hakkında bilgilendirmek, gerekçeli değerlendirme neticesini açıklamak ve duyurmak. Bu kadar çok iş yoğunluğu Elektrik Dağıtım Bölgelerinde inşallah bunalmışlık yaratmaz.

Yönetmelik, ön lisans ve lisanstan muafiyet getiriyor ama bir takım ilave kurumlar da getiriyor:

·         Elektrik dağıtım sistemine (AG) ve TEİAŞ’a (YG) doğrudan muhatap olmak. Bu durum, AG ve YG sistemlerine bağlantı bilgi ve kültürünü, önce hazmetme gereğini getiriyor. Bu da, çok tecrübeli elektrik mühendislerini istihdam etmeyi veya uzman danışman şirketlerle çalışmayı zorunlu hale getiriyor.

·         Yönetmelikte yadırganacak yeni kurum, özellikle su kaynaklı üretim tesisleri için il özel idareleridir. Hayatında böyle bir deneyimi edinme imkânı olmamış İl Özel İdarelerinde, lisanssız hidrolik üretim tesisi başvurularının yığılacağını görür gibi oluyorum.

 

Açık olmayan bir tanım da, “Bakanlıkça belirlenen verimlilik değerini sağlayan kategorideki kojenerasyon tesisi” dir. Bu verim değerini tarif eden yeni bir yönetmelik mi çıkartılacaktır? Yoksa, Enerji Verimliliği Kanununa dayalı olarak çıkartılan Enerji Verimliliği Yönetmeliğinde yer alan ve nasıl hesaplandığı bilinmeyen, %80 ve üzeri verim değerleri mi anlaşılacaktır? TÜRKOTED olarak biz, Avrupa Birliği Kojenerasyon ve Enerji Verimliliği kanunlarını birleştiren, 25 Kasım 2012 tarihli yeni Enerji Verimliliği Kanunundaki “yüksek verimli kojenerasyon” tanımını öneriyoruz.

Yaratılan çok güzel fırsatlara hücum fazla olur. Çoğu kere de izdiham dediğimiz yoğunluk ve yığılmalara neden olur. Bu yığılmalardan bilgisiz ve bilinçsiz yapılanların reddedilmesi bu defa da “çantacı danışmanlar” yaratır. Bu nedenle, lisanssız elektrik üretim tesisi danışmanlığına sertifika verecek sistemi de oluşturmak lazım. Bu sistem oluşuncaya kadar, yönetmelik ve tebliğin iyi okunmasını sağlamak maksadıyla, bizim gibi sektör derneklerine önemli görevler düştüğüne inanıyorum. TÜRKOTED gibi LİDER, TÜREK, EÜD gibi derneklerin,  ETKB, EPDK, TEDAŞ, TEİAŞ ve Elektrik Dağıtım Bölgeleri temsilcilerinin katılımı ile, lisanssız elektrik üretim tesisi yatırımcılarının bilgilendirilmesi maksatlı sempozyumların  çok faydalı olacağına inanıyorum.

 Lisanssız elektik üretimi başvurularını kaostan kurtarmanın bundan sonraki yolu onları bilgilendirmek ve eğitmektir.

Dostça ve Hoşça kalın.

Özkan AĞIŞ

TÜRKOTED

Yönetim Kurulu Başkanı

YORUMLAR
Reklamı Geç
Advert