Koronavirüs hastalığı (COVID-19) gıda yoluyla bulaşır mı? Bu süreçte çamaşırları nasıl yıkamalıyım? Bir yandan gündelik sorumluluklarla boğuşurken diğer yandan sevdiklerinin güvenliğini ve sağlığını korumaya çalışmak aileler için sıradan ev işlerini bile bir belirsizlik ve endişe kaynağı haline getirdi. Virüsle ilgili yanlış bilgilerin yayılması herkesi riske atarken, doğruyla yanlışı ayırt etmeyi de zorlaştırarak stresi de arttırıyor.

COVID-19 hastalığı virüsü üzerine yapılan araştırmalar halen devam ediyor. Fakat şunu biliyoruz ki virüs, enfekte olmuş bir kişinin solunum yolu damlacıklarıyla (konuşma, öksürme ve hapşırma yoluyla) doğrudan temas etme ve virüsün bulaştığı yüzeylere dokunma yoluyla geçiyor.

Virüs bulaştığı yüzeylerde birkaç saatten birkaç güne kadar değişen bir aralıkta hayatta kalabiliyor. Ancak haberler iyi; çünkü virüs basit dezenfektanlarla etkisiz hale getirilebiliyor. Peki, bu bilgi sizin evinizdeki durum için ne ifade ediyor?

Ebeveynlere yardımcı olmak için uzmanların COVID-19'a dair paylaştığı en güncel bilgileri ve virüsü evinizden uzak tutmak için birtakım ipuçlarını derledik.

COVID-19'a karşı temizlik ve hijyen tüyoları 

 

Kişisel Hijyen
Basit hijyen önlemleri ailenizin ve başkalarının sağlığını korumaya yardımcı olabilir.


Yüzünüze dokunmayın

Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının. 


Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı kapatmak için ellerinizi kullanmayın

Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu dirseğinizle kapatın. Kullandığınız mendili hemen kapalı bir çöp kutusuna atın.


Mesafenizi koruyun

Öksüren veya hapşıran kişilerden en az 1,5 metre uzakta durun.


Ellerinizi yıkayın, yıkayın, yıkayın

Evet her yerde bunu duyuyorsunuz, çünkü savunma hattının en önemli noktası. Ellerinizi en az 20-30 saniye sürecek şekilde su ve sabunla sık sık yıkayın.

Çocuklarınızın bu süreye ulaşmasını sağlamanın kolay yöntemlerinden biri “iyiki doğdun” şarkısının tamamını nakaratıile birlikte iki kez tekrarlayarak söylemek.

Burnunuzu temizledikten, mendile hapşırdıktan ve tuvaleti kullandıktan sonra; evden çıkmadan ve eve girince, yemek hazırlamadan ve yemekten önce, makyaj yapmadan ve lens takmadan önce mutlaka ellerinizi yıkayın.   

El dezenfektanı kullanıyorsanız en az yüzde 60 alkol içeriği olanlardan alın. Kullanırken elinizin tüm kısımlarına yayılacak şekilde sürün ve ellerinizi kuruyana kadar 20-30 saniye kadar birbiriyle ovuşturun. Elleriniz gözle görülür şekilde kirli ise muhakkak sabun ve suyla yıkayın.

Biliyor muydunuz? 

Sabun kullandığınız ve ellerinizi doğru şekilde yıkadığınız sürece sıcak su ve soğuk su mikropları ve virüsleri öldürmede eşit derecede etkilidir.


Ev temizliği
Sık temas edilen yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi, enfeksiyon riskini azaltmak için önemli bir tedbirdir.

Güvenli ve etkili şekilde kullanmak için temizlik ürünlerini, talimatlarına uygun kullanın; eldiven takmak ve ortamın hava almasını sağlamak gibi ürünü uygularken almanız gereken önlemlere dikkat edin.

Bazı kuruluşların, COVID-19 hastalığı virüsünden korunmak için kullanılabilecek ürünlere yönelik hazırladığı tavsiyelerden faydalanabilirsiniz.


Temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi gereken, sık temas edilen yüzeyler

Her ev farklıdır, ancak hepimizin sık kullandığı bazı yüzeyler vardır. Bunların arasında kapı kolları, masalar, sandalyeler, tırabzanlar, mutfak ve banyo yüzeyleri, musluklar, tuvaletler, elektrik anahtarları, cep telefonları, bilgisayarlar, tabletler, klavyeler, uzaktan kumandalar, oyun kumandaları ve en sevilen oyuncaklar bulunur.   


Temizlemek ve dezenfekte etmek için ne kullanılmalı

Kirli bir yüzeyi önce sabunlu veya deterjanlı suyla temizleyin. Daha sonra alkol (en az yüzde 60) veya çamaşır suyu içeren bir dezenfektanla silin. Sirke ve benzeri doğal ürünler tavsiye edilmemektedir.

Pek çok yerde dezenfektan spreylerini veya mendillerini bulmak zor olabilir. Bu gibi durumlarda su ve sabunla temizlemeye devam edin. Ev kullanımına uygun seyreltilmiş çamaşır suyu çözeltileri de bazı yüzeylerde kullanılabilir.


Nasıl dezenfekte etmeli

Temizleyici solüsyonları yüzeye sürer sürmez silmemek önemlidir. Mendil ve sprey gibi pek çok dezenfektan ürünün etkili olması için yüzey üzerinde birkaç dakika ıslak halde kalması gerekir. Ürünü tavsiye edildiği şekilde kullandığınızdan emin olmak ve cep telefonu gibi hassas elektronik aletlere zarar vermemek için daima ürünün üzerindeki talimatları okuyun. Elektronik aletlerde silinebilir kılıflar kullanabilirsiniz.


Çamaşırların yıkanması
COVID-19 hastalığı virüsünün kumaş üzerinde ne kadar süre canlı kaldığı şu an için kesin olarak bilinmiyor, ancak pek çok kıyafet plastik ve metal elementler içerdiğinden bunların üzerinde birkaç saat ila birkaç gün arasında canlı kalabilir.

Tedbirli ve sağduyulu davranın. Eve girdiğinizde ayakkabılarınızı çıkarmak, kalabalık ortamlardan çıkıp eve döndüğünüzde çamaşırlarınızı değiştirip temiz kıyafetler giymek ve eve girer girmez ellerinizi su ve sabunla yıkamak uygulayabileceğiniz iyi yöntemler arasında bulunuyor.


Evde çamaşır yıkarken

Nevresimleri, havluları ve kıyafetleri düzenli olarak yıkayın.

Virüsün havaya dağılması ihtimalini en aza indirmek için kirli çamaşırları silkelemekten kaçının.
Kıyafetleri uygun olan en yüksek sıcaklıkta sabun veya deterjanla yıkayın, iyice kurutun. Bu adımlar virüsün ölmesini sağlayacaktır.
Çamaşırlarla temasın hemen ardından ellerinizi su ve sabunla yıkayın veya alkol içerikli bir el temizleyicisiyle ovuşturun.
Kirli torbasını ve sepetini de yıkayın. Kirli çamaşırları tek kullanımlık torbalarda tutabilirsiniz.

Yemek hazırlarken
Gıdadan veya gıda paketinden COVID-19 hastalığı virüsü kapabileceğine dair henüz herhangi bir kanıt olmasa da, insanların virüs bulaşmış bir yüzeye veya nesneye dokunduktan sonra yüzlerine dokunmaları sonucu enfekte olmaları mümkün.

Bu konuda en büyük risk, dışarıda gıda alışverişi yaparken veya eve gelen siparişi alırken (virüsün görüldüğü bölgelerde herhangi bir siparişi alırken) diğer kişilerle yakın temasta bulunmak. Yemek hazırlarken gıda kaynaklı herhangi bir hastalığın bulaşmasının önüne geçmek, daima önemlidir.


Gıda paketi ve temas önlemleri

Her türlü gereksiz paketi (dış poşet gibi) çıkarın ve kapağı olan bir çöp kutusuna atın.
Gıdayı kabından çıkarın, temiz bir tabağa koyun ve kabı atın.
Konserve kutusu gibi kaplar açılmadan veya dolaba konmadan önce bir dezenfektanla silinerek temizlenebilir. 
Meyve-sebze gibi paketli olmayan ürünleri bol suyla iyice yıkayın.
Hemen ardından ellerinizi su ve sabunla yıkayın veya alkol içerikli bir el temizleyicisiyle silin.
Genel gıda hijyeni için ipuçları

Yemek hazırlamaya başlamadan önce ellerinizi en az 20 saniye su ve sabunla iyice yıkayın.
Çiğ eti ve balığı hazırlarken ayrı kesme tahtaları kullanın.
Yemeği önerilen sıcaklıkta pişirin.
Çabuk bozulan gıdaları mümkün olduğunca buz dolabında veya derin dondurucuda saklayın ve son kullanma tarihlerine dikkat edin. 
Gıda artıklarını ve paketleri geri dönüşüme gönderin veya uygun ve temiz bir şekilde bertaraf edin. Çöpleri biriktirmekten kaçının zira bu yığınlar haşereleri çekebilir.
Yemekten önce ellerinizi en az 20 saniye su ve sabunla yıkayın, çocuklarınızın da aynı şekilde yıkamalarını sağlayın.
Daima temiz mutfak aletleri ve tabakları kullanın.